Setesdal Mineralmesse


S P E S S A R T I E N  -  G R A N A A T - g r o e p

(Mn,Fe)3Al2(SiO4)3 - kubisch - hardheid 6,5-7

- Steli, Iveland -

spessartine from Iveland

Granaat is een vrij algemeen voorkomend mineraal in de pegmatieten van het Evje-Iveland gebied. Heel vaak zijn de kristallen niet meer dan enige millimeters groot, of een korrelige massa, maar soms ook worden prachtige kristallen vanaf 2-3 cm tot soms wel 5x6, hoewel dan zeldzaam nog fraai ontwikkeld, ten gevolge van schade veroorzaakt door de brosheid van granaat. Of ten gevolge van het te dicht op elkaar groeien van de kristallen, waarbij zij elkaar belemmeren in hun ideale vorm te groeien.

Het hier getoonde exemplaar is niet groter dan 2,5 cm (?), maar is nagenoeg perfect. Een laatste stukje veldspaat wordt bewust niet verwijdert, om een indruk van echtheid aan dit kristal te geven.

Granaat kan man zich voorstellen als krenten in een pudding die versteend is, waarbij de krenten zeer ongelijk verdeelt zijn geraakt.

In de Steli groeve is duidelijk te zien hoe de granaat voorkomt als een soort van gangen, aders of lenzen in de pegmatiet, veelal ingebed in veldspaat en muskoviet, minder vaak in kwarts.

Dit kristal toont de ikositetrahedron als kristalvorm, de meest voorkomende kristalvorm van granaat in het Evje-Iveland gebied.

Almandien is de meer ijzer-rijke variant van spessartien, waarin mangaan overheerst. Almandien is ook aangetoond in dit gebied, maar is veel zeldzamer dan spessartien.

Theoretisch zou er een voorbeeld kunnen bestaan van een exemplaar met een tot op de atoom nauwkeurig afgewogen verhouding van 50:50 ijzer en mangaan.

Dat ene exemplaar zou dan zowel het ene mineraal, als op gelijke voet ook het andere mineraal zijn. Deze mogelijkheid om elementen onbegrenst te kunnen mengen heet een "solid solution", een toestand waarin bepaalde bestandelen met elkaar gemengd zijn, met behoudt van essentiële fysische eigenschappen voor het geheel.


Oddestemmen Steinsliperi